رصد فکر

افکار و تازه های فکر در حوزه علوم انسانی اسلامی

رصد فکر

افکار و تازه های فکر در حوزه علوم انسانی اسلامی

رصد فکر

این وب سایت برای اهداف زیر تاسیس شده:
1. جمع آوری گزیده افکار و نظرات کسانی که در زمینه علوم انسانی اسلامی و تولید علم حرفی برای گفتن دارن. 2. بررسی افکار و نظرات اشخاص و جریاناتی که در روند کشور تاثیر دارند. 3. تحلیل ها و نقدهایی که در حیطه این افکار و آثار وجود داره. 4. آوردن یک سری نکات که در حیطه شناخت منطق فکری متفکران و علوم اسلامی کمک میکنن.

آخرین مطالب (به ترتیب)
طبقه بندی موضوعی
پربیننده ترین مطالب (به ترتیب)
آخرین نظرات
  • ۲۸ تیر ۰۰، ۰۷:۴۸ - ابی
    عالی
  • ۳۱ ارديبهشت ۹۸، ۱۵:۰۹ - علی رحمانی پور
    سپاس
  • ۲۳ فروردين ۹۸، ۰۴:۲۴ - سجاد
    منابع؟
  • ۱۰ مهر ۹۷، ۱۶:۵۸ - خانم معلم
    لایک
  • ۳۰ دی ۹۵، ۱۶:۵۰ - ..جهان ..
    افسوس
  • ۲۱ دی ۹۵، ۱۱:۵۱ - ..جهان ..
    احسنت
Google

در اين وبلاگ
در كل اينترنت
وبلاگ-کد جستجوی گوگل

آخرین مطالب / استفاده از مطالب این وب سایت با ذکر منبع بلا مانع است

نتیجه تصویری برای حجت الاسلام میرباقری

(رصدفکر: خیلی وقت بود که میخواستیم درباره فلسفه مبتنی بر ولایت که آقای میرباقری چند سالی هست که مطرح میکنند و در بسیاری از سخنرانی هایی که برای طلاب دارن با تصریح و بدون تصریح به اون اشاره میکنند و البته شواهد بسیاری هم از روایات و ادعیه بر اثبات حرفهای خودشون میارن بمطلبی بذاریم که الان در منظر شما قرار میدیم. امیدوارم این مقاله براتون مفید باشه. یه جورایی آقای میرباقری اعتقاد دارن که فلسفه باید با این دیدگاه نوشته بشه و فلسفه موجود که ما با عنوان فلسفه اسلامی میشناسیم با این دید همخوان نیست.)

اصلی ترین محصول فکری اندیشمند گرانمایه مرحوم علامه سید منیرالدین حسینی الهاشمی(ره)، بنیانگذار دفتر فرهنگستان علوم اسلامی، دستیابی به فلسفه مهندسی توسعه اجتماعی یا فلسفه شدن یا همان «فلسفه نظام ولایت» است که بر اساس آن معقولیت مهندسی اسلامی جامعه، جهت «ارتباط روشمند دین» با «مهندسی اجتماعی» بیان می گردد. این امر به وسیله پایه ریزی روش عام و روشهای خاص بر پایه این فلسفه امکان پذیر می شود. «فلسفه شدن» فلسفه ای کاربردی است نه فلسفه ای صرفاً نظری چرا که به دنبال تعلیل و تحلیل موضوع خاصّی است که آن عبارتست از: «مهندسی اسلامی توسعه اجتماعی».

(رصدفکر: در عرصه تولید الگوی پیشرفت اسلامی و تولید علم، سازمانی هایی مشغول به فعالیت هستند که بنا بر گفته ها ظاهرا حدود 10 سازمان روی این مسئله کار میکنند.
حجة الاسلام علی کشوری نماینده یکی از این سازمان هاست که در این زمینه فعال هستند. شاید برای اولین بار که با فکر ایشون درباره تولید علوم انسانی آشنا شدم احساس کردم که اشکالات مبنایی و اساسی ای به طرح ایشون وارد هست که قابلیت وارد شدن در سطح کلان علوم انسانی رو نداشته باشه اما بعد از مدتی که حرف های ایشون رو مرور کردم متوجه شدم که اشتباه کردم و علی رغم اینکه شاید یک سری اشکالاتی بتوان به این طرح وارد کرد اما نقاط قوت بسیار پر رنگی داره که اگر اجرایی بشه و با ایمان این طرح دنبال بشه بدون شک تاثیر مثبت قابل توجهی خواهد داشت. برای آشنایی به طرح و تفکرات ایشون متنی رو از ایشون گذاشتیم که انصافا نکات قابل توجه و بسیار کاربردی ای داره.

البته ناگفته نمونه آقای علی کشوری هم یکی از مخالفان فلسفه اسلامی است و قائل به ناکارآمدی فلسفه در حیطه علوم اجتماعی است. دوستان دقت داشته باشین که بحث هدایت نظامات ذهنی که ایشون مطرح کردن رو در بخشی از تفکرات رهبر معظم انقلاب اسلامی هم به خوبی میتوان پیدا کرد. به نظر ما باید این نظریه ایشون رو مورد اعتنا قرار داد و کاستی های اون رو برطرف کرد.

البته در آینده شاید به بعضی نقاط قوت و همچنین ضعف این نظریه اشاره ای کردیم. در ضمن دوستانی که میخوان نقشه راه تولید الگوی پیشرفتی رو که سازمان مربوط به ایشون تولید کرده اند رو دانلود کنید اینجا کلیک کنند.)

نشست سالانه داووس در حالی از امروز در سوئیس آغاز می‌شود که روسای کشورهای مطرح نظام سرمایه‌داری ترجیح داده‌اند به‌جای رفتن به آن و نسخه‌پیچی برای اقتصاد دنیا، فکری به حال بحران‌های رنگارنگی کنند که خود با آن مواجه هستند. آمریکا، انگلیس و فرانسه جزو کشورهایی هستند که گفته‌اند به دلایل مشکلاتی که دارند امکان شرکت در این اجلاس را ندارند و...


یه لحظه فقط تو ذهنت تصور کن هرچی که میگم

مثلا تصور کن داری لواشک ترش ترش میخوری!

یا داری آبغروت میخوری یا از همه مهم تر،

داری از اون آلوچه سبز ها هست که ترشه

روش رو یکمی نمک میزنی و میخوری :)

.

میبینی حتی فکر کردن به این ها هم دهن آدمو آب میندازه!

از اینا خبری نیس،آب دهنت رو قورت بده

ببین؛ چی میگم!

میدونی تفکر منفی هم مثل این میمونه

حتی فکرکردن به چیزهای منفی روت تاثیر میذاره.

کارهای ما حاصل افکار ماست!

حتی چند دقیقه افکار منفی شاید باعث بشه تو دیگه عادی نباشی.

.

زندگــیتــون پــر پــر از افــکــار خــــــــوبـــ :)

منبع: از وبلاگ مستر طلبه با تصرف

ابوحامد محمد غزالی آثار ارزشمندی درباره موسیقی دارد و در آن از جنبه‌‌های مختلفِ فقهی و فلسفی به موسیقی پرداخته‌است. او غیر از آنکه دغدغه اباحت موسیقی و سماع را داشته، به نسبتی میان موسیقی و حقیقت قائل است که اساس نظریات حکمی وی درباب موسیقی است.. برای غزالی دل آدمی مخزنی است و میان موسیقی و دل آدمی به وجود سرّی نهان قائل است، و به همین سبب موسیقی می‌تواند گوهرهای درون دل آشکار می‌کند.

غزالی با نگاه صوفیانه خود به ذومراتب بودن انسان قائل است و واکنش انسان به موسیقی را بسته به مرتبه دل انسان متفاوت می‌داند. غزالی مسائل متعددی را در خلال مباحث خود پیش می‌کشد که همگی با توجه به نظریات و عقاید وی تحلیل می‌شوند از جمله: ارتباط موسیقی با زیبایی، مقایسه شعر و موسیقی، جایگاه اراده در وجد. غزالی درباره جایگاه موسیقی و نسبت آن با معرفت نظریات مختص خود دارد و همچنین به عنوان نماینده‌ای از متصوفه به شیوه متفاوتی از حکما به موسیقی پرداخته‌است و تمرکز وی از خود موسیقی به سمت مخاطب و شنونده سماع گردش داشته‌است. 

منبع: چکیده پایان نامه "حکمت موسیقی نزد غزالی"

روزنامه انگلیسی ایندیپندنت در گزارشی نوشت 2 میلیون و 200 هزار نفر در انگلیس با ناامنی شدید غذایی مواجهند که بالاترین سطح گزارش شده در اروپا محسوب می‌شود و پارلمان انگلیس نیز خواستار انتصاب وزیر گرسنگی شده است.

آیه الله سبحانی می گوید: روزی در محضر حضرت آیه الله العظمی بروجردی (ره) نشسته بودیم که یکی از پزشکان ترکیه، به دیدار آیه الله بروجردی آمد و سؤال کرد که چرا اسلام نوشیدن شراب را حرام کرده است؟ آن مرجع بزرگ فرمود: حقیقت انسان را عقل، قدرت اندیشه و تفکر تشکیل می دهد و اگر عقل انسان نبود، وی با دیگر موجودات زنده تفاوتی نداشت و یکی از اموری که در تضاد شدید با قوه عقل انسان است، نوشیدن شراب است؛ همان طور که پزشکان نیز این مطلب را تأیید کرده اند. بنابراین، چون شراب عقل را از بین می برد و حقیقت انسان به عقل اوست، اسلام آن را ممنوع کرده است.

آن پزشک به دنبال این پاسخ، گفت: درست است که نوشیدن زیاد شراب، باعث از بین رفتن قوه تعقل انسان می شود و حقیقت انسان زیر سؤال می رود، ولی اگر کسی به مقدار کمی از این نوع مایعات بنوشد، نمی توان گفت چنین تأثیری دارد؛ پس چرا اسلام آن مقدار اندک را نیز ممنوع کرده و نوشیدن آن را غیرمجاز می داند..

آزاد عمرانی عضو هیئت ‌رئیسه انجمن ارگانیک ایران:

به خاطر بی‌توجهی‌هایی که در کشت پنبه صورت گرفته، تولید این محصول از حدود 200 هزار تن سال‌های قبل به 50 هزار تن رسیده است. دلیل بی توجهی به کشت این محصول، عدم قرار گیری در اولویت‌های تولید است وگرنه مشکلی در کشت پنبه نداریم که بخواهیم نوع تراریخته آن را وارد کنیم. ضمن اینکه نساجی مازندران، زمانی نیاز پوشاکی کشور را به بهترین نحو تولید می‌کرد اما تجهیزات این کارخانه بعدها به عنوان آهن‌پاره فروخته شد. 
در صورتی که هدف، استفاده از بذرهای باکیفیت‌تر است، چه دلیلی دارد که به سمت بذر تراریخته برویم؟ پنبه تراریخته در سال 93  توسط وزیر جهادکشاورزی به عنوان تولید ملی معرفی شد، اما اکنون، آن چیزی که برای اخذ مجوزها ارائه شده، پنبه مربوط به مونسانتو ایالات متحده آمریکا است.
آمریکا که یک تایر هواپیما یا دارو به کشورمان نمی‌فروشد، چطور سویا و بذر تراریخته به ایران می‌فروشد؟
البته تا زمانی که انواع غیر تراریخته این محصول وجود دارد، دلیلی ندارد که به سمت تولید پنبه تراریخته برویم. علاوه‌بر مسائل امنیتی یاد شده، از نظر زیست‌محیطی، با توجه به اینکه پنبه ممکن است فرار ژن داشته و با پنبه‌های بومی ما آمیزش داشته باشد، بسیار زیاد است.
پنبه تراریخته از سال2006  با نام‌های تجاری بولگارد و اینگارد در کشورهای هندوستان، پاکستان و آفریقای جنوبی کشت شده اما نتیجه خوبی نداشته است، به طوری که مقاومت آن در سال‌های نخستین مناسب است اما بعد از سه سال مقاومت آن شکسته می‌شود و دیگر برای مقابله با آفات مجبور به مصرف سموم کشاورزی بیشتر هستیم. به همین دلیل مجبور شدند پنبه جدیدی به نام بولگارد 2 معرفی کنند.
استفاده از این پنبه در کوتاه مدت ممکن است باعث کاهش مصرف سموم کشاورزی و افزایش عملکرد شود اما در دراز مدت کاملا به ضرر بخش کشاورزی  خواهد بود و مانند مواد مخدر التیام لحظه‌ای و موضعی می‌دهد اما عواقب آن و هزینه‌های اجتماعی و سیاسی آن زیاد است. این به معنی آن است که واردات و کشت پنبه شروع یک وابستگی زنجیره‌ای به واردات از کمپانی‌های صهیونیستی است. 

کارشناسان معتقدند بحران امروز فرانسه که به سرعت در حال گسترش است و براساس برخی گزارش‌ها به بلژیک، هلند و مجارستان رسیده و کشورهای اروپایی را یکی پس از دیگری در بر می‌گیرد بحران کل لیبرالیسم در اروپا است. تفکری که به طبقات زیرین و فرودست جامعه توجهی نمی‌کند، تفکری که اصالت را به سود و سرمایه می‌دهد، تفکری که در آن اصالتی برای عدالت به خصوص در حوزه اقتصاد وجود ندارد، در اروپا به بن بست رسیده و نشانه‌های آن در خیابان‌های پاریس، مارسی، بروکسل و.. قابل مشاهده است. به نوشته خبرگزاری فرانسه امانوئل ماکرون با امواج فزاینده خشم مردمی روبه‌رو شده است. خشمی که ریشه آن را باید در گسترش نابرابری و کاهش عدالت اقتصادی در فرانسه جست‌وجو کرد. فیگارو هم نوشته: آنچه در فرانسه روی داده اتفاقی گذرا نیست، بلکه جنبشی است که از اعماق برمی‌خیزد و تمام کشور را درمی‌نوردد. کشوری که له شدن طبقات متوسط خود را در نظر نمی‌گیرد به کژراهه می‌رود و می‌تواند گرفتار نیروهای افراطی شود. روزنامه لیبراسیون نیز از دولت فرانسه به عنوان کشتی بی‌ناخدا یاد کرده و نوشته: «اعتراضات جاری در فرانسه علیه فقر با همدردی و همبستگی مردم این کشور روبه‌رو شده است، هرچند این جنبش هنوز از سازمان و رهبری روشن برای شرکت در مذاکره با قدرت برخوردار نیست.بسیاری این جنبش را مخدوش، مبهم و بدون سر می‌دانند که با همان سرعتی که اوج گرفته ممکن است فرو بنشیند اما هستند کسانی که نسبت به گسترش آن هشدار می‌دهند.»

ماجرا از حدود یک ماه پیش شروع شد..

گزیده: "به نظر بنده، فرهنگ عمومی دو بخش دارد: یک بخش، امور و مسائلی است که بارز و ظاهر و جلوِ چشم است و حقیقتاً هم در سرنوشت یک ملّت دخالت دارد؛ امّا در درازمدّت تأثیر میکند، یعنی در مسیر زندگی و حرکتهای آینده‌ی یک ملّت تأثیر دارد. مثلاً شکل لباس و چه پوشیدن و چگونه پوشیدن و از کدام الگوی پوشش استفاده کردن، جزو مصادیق و نمونه‌های بارز فرهنگ عمومی جامعه است؛ یا شکل معماری در جامعه و در چگونه خانه‌ای زندگی کردن، بخشی از فرهنگ جامعه را شکل میدهد؛ زیرا خانه‌های قدیمی ما یک نوع خانواده و خُلقیّات بار می‌آورند (حیاط بزرگ، حوضی در وسطش و اتاقهایی در اطراف. از این اتاقْ پدربزرگ درمی‌آید و از آن اتاقْ دایی و از آن یکی هم عمو. بچه‌های خانواده، همه دور هم و بَرِ یک سفره جمع میشوند و در واقع، این خانه است که خانواده را به دنبال خود میکشاند) و آپارتمان نوعی دیگر از خانواده ایجاد میکند. حتّی شکلِ در و پنجره و ارتباط اتاقها با هم، به ناچار تأثیر خاصّی بر ذهن و خُلق و منش و تربیت افراد دارد. از این رو، امروز -خوشبختانه- می‌بینیم که در تلویزیون و میزگردها و گفتارها، بر معماری سنّتی ایرانی تکیه میشود. در کردارها نمیدانم چگونه است، ولی به‌هرحال آنچه معلوم است اینکه این ملّت کهن و بزرگ، قبل از اینکه از سبک معماری اروپایی تأثیر بپذیرد، خودش یک سبکِ معمارىِ خاص داشته است..


 بخش دوّم از فرهنگ عمومی، آن است که مانند بخش اوّل در سرنوشت یک ملّت تأثیر دارد، امّا تأثیراتش فوری و بسیار محسوس است. یعنی خودِ امورِ مربوط به این بخش از فرهنگ عمومی، چندان محسوس نیست؛ لکن تأثیراتش در جامعه و سرنوشت و مسیر آن، بسیار محسوس است. از جمله‌ی این امور و در واقع عمده‌ترینِ آنها، اخلاقیّات است؛ اخلاق فردی و اجتماعىِ مردمِ یک جامعه. فرض بفرمایید افراد یک جامعه، وقت‌شناس نباشند؛ خب، وقتی که شما وارد آن جامعه میشوید، این وقت‌ناشناسی آنان را، از طریقِ تأثیرات منفی‌اش در سرنوشت خودتان و مردم درمی‌یابید؛ درحالی‌که خودِ آن، چندان واضح نیست."

هم ارزیِ مادّه ـ انرژی با معادلة‌ وحشت انگیز 2E = mc آغاز شد که انیشتین با جسارت تمام آن‌ را مطرح کرد و نه تنها فیزیکدانان، بلکه فیلسوفان را نیز در شگفت فرو برد. از آن زمان (1905 م) رویکردهای گوناگونی در این زمینه ارائه شده است. تمام این رویکردها از جانب دانشمندان غربی بوده است؛‌ با این همه، هیچ سیستمِ فیزیکی ـ فلسفی که پایه‌‌های جهان‌شاختیِ معقول و مقبول داشته باشد، از سوی فیلسوفان و فیزیکدانان ارائه نشده است؛ رویکردهایی نظیرِ نگرش کلامی، متافیزیکی باطل، و دیدگاه‌های افراط یا تفریط گرایانه در فلسفة علم (فیزیک و ریاضی)، و... باعث شده است موضوع، بسی پیچیده‌تر و خوف انگیزتر از موقعیت اوّلیه‌اش باشد. نگرش صحیح و منطقی که بتواند سیستمِ فلسفیِ قابل قبولی عرضه بدارد فقط در حیطة جهان‌شناختیِ رئالیستی تصور می‌شود و این حیطه،‌ بسترِ پرتکاپوی فلسفة اسلامی است. از دانشمندان اسلامی در صد سال اخیر فقط علّامه طباطبایی و استاد شهید مطهری به صورت مبنایی به این مسأله پرداخته‌اند. بررسی و رویکردهای این دو بزرگوار، دارای رهاوردهای بسیار عالی در فلسفة اسلامی و فیزیک است. مقالة حاضر، پژوهش دربارة سؤالات، مباحث و نظریات مطرح شده از سوی این دو بزرگوار بوده، رهاوردهای نوی در زمینة‌ حقیقت مادّه و انرژی ارائه می‌دهد، و پرداخت به نتایج عالی این بحث در فلسفة اسلامی را به مجالی دیگر می‌سپارد.

دانلود کامل مقاله:

http://qabasat.iict.ac.ir/article_17271_cfc38e2e4f5ebc9e973ae9805e0cb3d6.pdf

منبع: ملاحظات و محاکمات

پس از حاکم شدن جریان اخباری گری بر اندیشه تشیع، بساط بسیاری از علوم از مکتب و مدرسه ی علوم اسلامی برچیده شد و تا مدتها بدون هیچ سازمان و متدلوژی مشخصی منابع اسلامی مورد پژوهش قرار می گرفت که فاقد ثمره ی علمی و تربیتی قابل توجهی برای حوزه های علمیه بود. تا این که با حاکم شدن تقریر جدیدی از علم کلام -مبتنی بر آراء فلسفی حکمت مشاء- توسط متکلمین و حکمایی همانند خواجه نصیر الدین طوسی، اندیشه ی اخباری منزوی شد. با اثر بخشی علم کلام در مواجه با اصول فقه و به تبع آن فقه شیعه، مجددا جهش معرفتی جدیدی در حوزه های علمیه رخ داد که آن رویش علمی-فقهی با عنوان «مدرسه فقهی نجف» خوانده می شود. حدوسط اصلی در تمایز مکتب نجف نسبت به اسلاف اخباری خود، ارائه ی نگاه سازمانی به منابع دین و استنباط احکام از کتاب و سنت فارغ از شأن نزول و صدور آن هاست که نتیجتا انعطاف و کارکرد گسترده تری در شریعت شیعی ایجاد می کرد.

(به نظر این مطلب جعلی هست اما سوال و جوابها جالبن)

شیعه و سنی در شبکه نیل مصر که بسیار جالبه وشنیدنی/ مصاحبه دکتر احمد طیب رئیس الازهر 

�- خبرنگاری سؤال کرد آیا به نظر شما عقاید شیعه مشکل ندارد؟

شیخ طیب جواب داد: نه چه مشکلی دارند، ۵۰ سال پیش شیخ شلتوت فتوا داده است که شیعه مذهب پنجم اسلام و مانند مذاهب دیگر است.

�- خبرنگار گفت: فرزندان ما در حال شیعه شدن هستند چه باید بکنیم؟

شیخ جواب داد: خوب بشوند مگر کسی از مذهب حنفی با مالکی برود ما اشکالی به او می گیریم؟ خوب این ها هم از مذهب چهارم به مذهب پنجم رفته اند.

�- خبرنگار پرسید شیعیان با ما درحال قوم و خویشی هستند و با فرزندان ما ازدواج می کنند.

شیخ جواب داد: چه اشکالی دارد، بین مذاهب ازدواج آزاد است.

�- خبرنگار گفت: می گویند شیعیان قرآنشان فرق می کند.

شیخ طیب پاسخ داد: این حرف ها خرافه پیرزن ها است. قرآن شیعیان با ما هیچ فرقی ندارد و حتی رسم الخطشان نیز مانند قرآن ما است.

�- خبرنگار گفت: ۲۳ روحانی از یک کشور(عربستان) فتوا داده اند که شیعیان کافرند، رافضی هستند.

شیخ گفت: برای مسلمین جهان فقط الازهر می تواند فتوا دهد و فتوای آنها اعتباری ندارد.

�- خبرنگار گفت: پس این اختلافاتی که بین شیعه و سنی مطرح می کنند چیست؟

اگر برجام اقتصاد ایران را نابود کرد FATF امنیت ما را نابود خواهد کرد و کلاهی که در برجام سرمان رفت در FATF منتظرمان است.

تروریست ملت فلسطین، لبنان، سوریه، از دیده آنها می‌شود، حامیان تروریست از دید این‌ها کیست ملت ایران، سردسته این‌ها هم قاسم سلیمانی است پس باید چه کنیم از دید FATF باید با این‌ها مبارزه کنیم.

طبق FATF در صورت درخواست باید سردار سلیمانی را تحویل آمریکا دهیم.

ملاک تقسیم‌بندی انجام‌شده در FATF مدرن بودن سیستم بانکی و توانمند بودن آن و اطلاع دقیق بر تراکنش‌های مالی نیست، بلکه ملاحظات سیاسی و نظام قدرت ملاک اصلی می‌باشد.

آقای لاریجانی به عنوان رئیس مجلس علی‌رغم مخالفت صریح مقام معظم رهبری و ضررهای آشکاری که به ملت ایران می‌زند، این‌ها را به مجلس آورده است.

بسیار جای تعجب است که وزیر اقتصاد وقت دولت آقای روحانی با هدایت دیپلماسی دولت و دستور آقای روحانی بدون طی مراحل قانونی و برخلاف اصل ۷۷ قانون اساسی چنین قراردادی را در خرداد ۱۳۹۵ امضا کرده است.

سید محمود نبویان/ فارس

✳️عرض سلام و ادب خدمت مسئولان دفاتر مراجع معظم تقلید

🔹نیاز به توضیح و توصیف ندارد که شما حضرات محل اعتماد مراجع معظم تقلید هستید و اغلب، مراجع معظم امورات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی علمی و مالی خودشان را به شما می سپارند و شما در شکل گیری کم و کیف این امورات به جدّ تاثیرگذار هستید.
🔹محل اعتماد و اطمینان مراجع تقلید در اموری تا این اندازه حساس و مهم و کلیدی، مسئولیتی بس سنگین و دشوار است و پاسخ گویی از آن در محضر باری تعالی کاری دشوارتر.

🔹بر این اساس لازم دانستم نکاتی را مشفقانه خدمتتان عرضه بدارم؛

اشاره: تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام شرعى، عامل مهمى است که حضرت امام خمینى(قدس سره)بر آن تأکید داشتند. در این مقاله توضیحاتى در کیفیت تأثیر آن دو عامل انجام گرفته است.

 

جاى تردید نیست که شرایط زندگى که از آن به «زمان و مکان» تعبیر مى کنند، در استنباط حکم شرعى از کتاب و سنّت تأثیر بسزایى دارد، ولى آنچه که مهم است، آشنایى با حدود تأثیر این دو عامل است.

 

گاهى تصوّر مى شود مسأله «ارث زن»، و یا «طلاق» و یا «دیه» او، مشکلى در جامعه پدید آورده و باید به کمک همین قاعده که مورد پذیرش فقیهان معاصر و گذشته است برطرف گردد.

 

گاهى از ادبیات نازیبا بهره مى گیرند و مى گویند: فقه براى زندگى بشر است، اگر بنده بخواهم بر اساس فتاوى آن فقه سنتى به زنان دستور دهم هیچ زندگى برایشان معنى پیدا نمى کند، بگویند دیه تو که نصف دیه مرد است، طلاق هم که دست او است، دختر هم اگر بخواهد ازدواج کند، هیچ حقى ندارد و پدر باید تصمیم بگیرد و... سپس  مى خواهند این مشکل (به عقیده خودشان)، با این دو عامل برطرف سازند و مى گویند: فقیهى که الان بخواهد راجع به ازدواج زن، طلاق، و ارث زن اجتهاد کند، و فتوا دهد، زمان امروز، مکان امروز، عرف امروز در اجتهاد او تأثیرگذار است، زنان امروز زنان 1400 سال قبل نیستند.

بحث از هویت فلسفه اسلامی با این عنوان که آیا واژه فلسفه اسلامی عنوانی خود متناقض است یا خیر؟ همواره بحثی درباره رابطه فلسفه با اسلام را نیز به دنبال خود داشته است ؛ زیرا همانگونه که در مقدمه گذشت بعضی روش اسلامی را که متکی بر وحی و تعبد بود منافی با روش فلسفی که مبتنی بر عقل مستقل است دانسته­اند؛ از این رو به خاطر این مناقشات و اهمیت این مسئله، بحث از هویت فلسفه اسلامی همیشه با بحث از رابطه فلسفه و اسلام همراه بوده است؛ گو اینکه تحقیق درباره هویت فلسفه اسلامی بدون بحث از رابطه فلسفه با اسلام کامل نیست.

اینکه فلسفه یونانی توانست وارد دنیای اسلامی شود اما در ملل دیگر و بعضی از کشورهای آن زمان وارد نشد دقیقا به خاطر زمینه و ضرورتی بود که تعلیمات اسلامی آن را فراهم کرده بود و الا فلسفه یونانی ترجمه نمی­شد و به زبان عربی وارد نمی­شد(نصری، 1380، ص140-141). آنچه که از آثار علامه طباطبایی در این رابطه می­توان برداشت نمود این است که با بررسی 3 مطلب می­توان فهمید که رابطه اسلام با فلسفه چگونه است: 1- بررسی آموزه­های اسلامی و سایر علل موثر در روی آوردن مسلمانان به فلسفه و تفکر فلسفی و استمرار آن  2- علل رویگردانی بعضی مسلمانان از فلسفه  3- تحلیل اسلام و فلسفه بر محور فطرت انسانی

یکی از مهم‌ترین خصوصیات دنیای مدرن، عقلانیت آن است که بسیاری از محسنات یا نواقص آن بر محور آن تحلیل می‌شود. عقلانیت، لایه‌ها و ابعاد متعددی دارد و هر جامعه،‌ بسته به اینکه از کدام بعد و لایه آن بهره‌مند شود، فرهنگ و تمدنی خاص پیدا می‌کند.

آن بخش از عقلانیت که در دنیای مدرن بیش از همه فضیلت یافته، چیزی است که از آن به عنوان عقلانیت ابزاری یاد می شود. در این مقاله ابتدا معانی، محدوده ها، لایه ها و مراتب عقلانیت بیان و سپس نظری اجمالی به تاریخچه تکوین و گسترش عقلانیت ابزاری در دنیای مدرن می شود، همچنین کاستی های ذاتی آن شناسایی و راه پیشنهادی برای رفع آن کاستی ها ارایه می شود. برای عقل، معانی و اصطلاحات مختلفی وجود دارد که هر یک از آنها ناظر بر یکی از ابعاد، مراتب و لایه های عقل است و از جمله آنها عبارتند از: